دانشمندانی که در حال مطالعهی یختاق راس در قطب جنوب بودند، دریافتند که یخ هنگام ذوب شدن، صدایی عجیب ایجاد میکند. این دانشمندان بر این باورند که هرگز قبلاً چنین صدای عجیب و غریبی را از لایههای بالایی یخ نشنیده بودند.
این گروه از دانشمندان که اخیراً تحقیقات خود را در مقالات تحقیقاتی زمینشناسی منتشر کردهاند، متوجه شدند که دو عامل باد و ذوب شدن، باعث ارتعاش لایههای سطحی در یختاق راس (Ross Ice Shelf) شده است و در نتیجه چنین صداهای عجیبی ایجاد میشود.
پیشتر، حسگرهای لرزهای بهشدت حساسی برای نظارت بر الگوهای صوتی در سراسر یختاق راس در غرب جنوبگان بهکار گرفته شد. هدف اولیهی این پژوهش، نه اندازهگیری این ناهنجاری صوتی بلکه مطالعهی پوسته و پوشش زیرین قطب جنوب بود.
پس از دو سال گوش فرادادن به صدای لایههای سطحی یختاق راس، دانشمندان دریافتند که یخ تقریباً بهطور مداوم، در فرکانسهای مختلف بسته به عوامل اشارهشده، صدایی آوازگونه ایجاد میکند. این اصوات از امواجی با فرکانس بالا که زیر دو متر برف به دام افتاده است، تولید میشود. هنگامیکه باد روی این یختاق میوزد، موجب نوسان این لایههای ضخیم بالایی (با نام یخبرف) میشود. حسگرهای لرزهای، که درون لایههای یخبرف جاسازی شدهاند، میتوانند این امواج و صدای مربوط به آنها را در طی زمان، اندازهگیری و ثبت کنند.
بزرگراه یخ در یختاق قطب جنوب
پژوهشگران بهصورت غیرمنتظرهای، دریافتند زمانی که دما به بالاتر از نقطهی ذوب رسید و یخ شروع به ذوب شدن کرد، زیروبمی صدای شنیدهشده از یختاق شروع به تغییر کرد. امواج صوتی شروع به کاهش کرد و در نهایت، زیروبمی صدا کمتر شد. این نشانهای از ذوب شدن یخ و شدت آن بود. هنگامی که دما دوباره به زیر نقطهی انجماد افت کرد، لایهی یخبرف بالایی دوباره منجمد شد اما زیروبمی صدا دوباره به مقدار پیش از مرحلهی ذوب شدن خود نرسید. این امر میتواند نشانهی آن باشد که لایههای بالایی یختاق پس از آنکه ذوب میشوند، دیگر به شکل اولیهی خود بازنمیگردند.
دانشمندان به اندازهگیری و درک ویژگیهای ذوب شدن در قطب جنوب و لایههای بالایی یختاق علاقهمند هستند؛ چرا که میتوان از آن یک متغیر کلیدی در تعیین میزان بالا آمدن سطح دریاها طی دهههای آینده بهره برد. برآورد شده است که اگر یخسارهای موجود در جنوبگان ذوب شوند، سطح دریا تا ۶۰ متر (معادل ۱۹۷ فوت) بالا خواهد آمد .
در بدترین حالت که تمام یخها آب شده و وارد اقیانوسها شوند، دانشمندان برآورد میکنند که سطح دریا تا ۶۶ متر (معادل ۲۱۶ فوت) بالا خواهد آمد. نکتهی مهم این است که در نظر داشته باشیم حتی در سریعترین مقیاس زمانی نیز این فرآیند هزاران سال طول خواهد کشید. با این حال، اگر چنین اتفاق بیفتد، جهان ما شکلی کاملاً متفاوت به خود خواهد گرفت؛ جهانی که در آن بیشتر شهرهای ساحلی، مستقیماً زیر اقیانوس قرار خواهند گرفت.
ما از طریق نظارت لرزهای مداوم بر یختاقهای قطب جنوب، میتوانیم میزان بالا آمدن سطح آب را در آینده درک و پیشبینی کنیم. چه شما صاحب یک شرکت غول نفت و گاز در جهان باشید که در حال انجام بررسی برای انتخاب محل احداث یک پالایشگاه ساحلی است، یا یک مقام دولتی باشید که در حال رایزنی برای وضع قوانینی جدید بوده، یا تنها یک مالک باشید که قصد انتخاب خانهای میان کوهستان یا ساحل را دارد؛ در هر حال باید از آنچه پیش روی شماست، آگاه باشید.