اپل در طول سالهای فعالیت، به رشد سرویسها در داخل اکوسیستم خود پرداخته است. بهنظر میرسد با کمی تغییرات خصوصا در بخش خدمات موسیقی، تیم کوک به دستاورد بزرگ بعدی خود در کسب درآمد برسد.
۵ سال پیش و در زمان اوج محبوبیت و فرمانروایی آیفون، مدیرعامل اپل یعنی تیم کوک با جملهای بهیادماندنی، سرمایهگذاران این شرکت را شوکه کرد. او عنوان کرد که Apple یک شرکت سختافزاری نیست. منظور کوک این بود که فروش دستگاه، شروع یک رابطه است و شرکت باید از فروش خدمات و نرمافزار به کسب درآمد پس از آن ادامه دهد.
تیم کوک از زمان آن سخنرانی، بهخوبی به قولهای خود عمل کرده است. درآمد اپل از آن زمان تاکنون در بخش نرمافزار و خدمات، سه برابر شده و به دومین منبع درآمد این شرکت تبدیل شده است. کوک در آخرین آمار خود از افزایش ۶۰ درصدی درآمد این بخش در سهماههی گذشته نسبت به مدت مشابه در سال قبل خبر داده است.
با این وجود بهنظر میرسد اپل هنوز هم منبعی سرشار از درآمد را نادیده میگیرد. سرویس تحلیلی Citigroup در جدیدترین گزارش خود صنعت موسیقی را آمادهی یک ادغام عمودی عنوان کرده است. ادغام عمودی فرآیندی است که یک شرکت، با سازندگان و توزیعکنندگان محصولات خود ادغام میشود. اکثر درآمد اپل از بخش خدمات، از ثبتنام و حق اشتراک سرویس اپل موزیک کسب میشود. با توجه به این آمار و اخبار، میتوان کوپرتینوییها را توزیعکنندهی بزرگ بعدی در صنعت موسیقی دانست.
جای خالی هنرمندان در درآمد
گزارش موسسهی سیتیگروپ نشان میدهد که صنعت موسیقی در حال رشد است. مجموع درآمدهای این صنعت شامل تبلیغات رادیویی، خریدهای مصرفکنندگان و اعطای حق مجوزها به ۴۳ میلیارد دلار رسیده است. این درآمد بالا یک بار دیگر در سال ۲۰۰۶ محقق شده بود. البته بخش خرید مستقیم کاربران که بیشترین سهم را از این درآمد دارد، تغییرجهت داشته و از خرید فیزیکی محصولات به سرویسهای حق اشتراک مانند اپل موزیک و اسپاتیفای تغییر کرده است.
برخی هنرمندان بدون قرارداد با تهیهکننده، آثار خود را رایگان منتشر میکنند
بخشی که در این مدت پیشرفت خاصی نداشته، اقتصاد مخفی در لایههای زیرین است. هنرمندان هنوز تنها ۱۲ درصد از این درآمد را دریافت میکنند. اگرچه این آمار نسبت به ۷ درصدِ سال ۲۰۰۰ رشد داشته اما اکثر آن بهخاطر تمرکز روی درآمدزایی از طریق کنسرتها و تورهای جهانی بوده است. به بیان دیگر فروش فیزیکی و حق اشتراک، سهم کمی از درآمد هنرمندان را تشکیل داده است.
در نتیجهی این اتفاقات، بسیاری از هنرمندان دیگر به فروش مستقیم موسیقی بهعنوان منبع درآمد اصلی نگاه نمیکنند. بهعنوان مثال، Chance the Rapper، هنرمند موسیقی رپ تصمیم گرفته تا هیچ قراردادی با تهیهکنندگان آلبوم موسیقی امضا نکند. او موسیقی خود را بهصورت رایگان عرضه کرده و از این روش، برای تبلیغ کنسرتها و تجارتهای دیگر خود بهره میبرد. در نتیجه او میتواند سهم بیشتری از درآمد خارج از صنعت موسیقی را به خود اختصاص دهد که در صورت قرارداد با تهیهکننده، باید آن را تقسیم میکرد.
ادغام عمودی، راهکار مفید برای همه
سیتیگروپ معتقد است ادغام عمودی راهکاری کارآمد برای تکامل این صنعت است. این تکامل نیز با راهکارهای دیجیتالی سرویسها برای هنرمندان در پخش مستقیم محصولات امکانپذیر میشود. در این میان اپل میتواند با سه بازیگر بزرگ این صنعت یعنی Vivendi's universal Music Group، Warner Music Group و Sony Music Entertainment وارد رقابت شود. این رقابت نیز با عرضهی محصولات اختصاصی موسیقی در سرویس اپل موزیک امکانپذیر خواهد بود. اپل در حال حاضر نیز در حال تبدیل شدن به یک شرکت انتشاراتی است؛ در نتیجه فرآیند ادغام بهزودی امکانپذیر خواهد شد.
با یک محاسبهی ساده به این نتیجه میرسیم که توانایی دریافت بخش بیشتری از درآمد از طریق اپل موزیک، میلیاردها دلار ارزش دارد. از درآمد ۴۳ میلیارد دلاری صنعت موسیقی، ۱۸.۲ میلیارد دلار به هنرمندان و بازیگران متفرقهی صنعت میرسد و بقیهی آن به فروشندگان و ناشران (از جمله اپل) پرداخت میشود.
براساس اطلاعات نمودار بالا، در سال ۲۰۱۷ حدود ۹.۷ میلیارد دلار از درآمد، مستقیما به شرکتهای تهیهکنندهی موسیقی (Label) پرداخت شده است. در مقام مقایسه تنها ۵.۱ میلیارد دلار ار درآمد سالانه به هنرمندان اختصاص داشته است. اپل با انجام یک ادغام عمودی میتواند درصد درآمد بهتری را به هنرمندان پیشنهاد دهد؛ در نتیجه برترین هنرمندان این صنعت با کوپرتینوییها همکاری خواهند کرد.
البته شرکتهای تهیهکنندهی موسیقی نقش مهمی در انتشار آثار هنری دارند. آنها بخشهایی همچون تبلیغات، پرورش استعداد و تقسیم ریسک با حمایت از چند هنرمند را در این صنعت انجام میدهند. بههرحال اپل میتواند با همکاری با بهترین هنرمندان، ریسک خود را به پایینترین حد برساند. در مورد بخشهای دیگر نیز این شرکت هماکنون فعالیتهای مذکور را انجام میدهد.
در نتیجه اگر اپل تصمیم داشته باشد که بخش خدمات و نرمافزارهای خود را گسترش دهد، افزایش درآمد از این صنعت بهترین تصمیم است.