گوگل سرانجام نسخه‌ی نهایی اندروید پی را عرضه کرد. این نسخه از سیستم‌عامل موبایلی شرکت در ماه می و در کنفرانس توسعه‌دهندگان گوگل معرفی شده بود. اولین نکته‌ای که پس از عرضه‌ی این سیستم‌عامل روشن شد، نام آن بود که پیش از این در خبرگزاری‌ها اسامی مختلفی برایش پیش‌بینی شده بود. آب‌نبات چوبی (Popsicle)، پودینگ (Pudding) و پای کدو (Pumpkin pie) برخی از نام‌هایی بودند که برای نسخه‌ی ۹ سیستم‌عامل اندروید پیش‌بینی شدند. در نهایت گوگل که تاکنون از ترکیبی از نام دسرها و خوراکی‌ها برای سیستم‌عاملش استفاده کرده، نام ساده‌ی پای (Pie) را انتخاب کرد.
یکی از طنزهایی که در همین مدت کوتاه با نام این نسخه از اندروید انجام شد، نیمه‌پخته بودن آن است که به خاصیت دسرهای پای اشاره دارد. صرف‌نظر از این شوخی‌ها، اندروید 9 پای سیستم‌عاملی زیبا و جذاب به‌نظر می‌رسد. این نسخه یک به‌روزرسانی کامل از نسل قبلی اندروید یعنی اوریو است. نسخه‌ی نهایی شباهت‌های بسیاری به آخرین نسخه‌ی آزمایشی یعنی Android 9 Beta 4 دارد. اگر شما نیز مانند بسیاری از کاربران عادی دیگر، نسخه‌ی بتای این سیستم‌عامل را امتحان نکرده‌اید، در نگاه اول با ویژگی‌های جدید آن مانند سیستم ناوبری جدید، کنترل زمان استفاده از گوشی، بهینه‌سازی مصرف باتری و بهبودهایی در بخش حریم خصوصی، شگفت‌زده خواهید شد.
به هر حال Google امروز نسخه‌ی نهایی این سیستم‌عامل را برای گوشی‌های برند خودش یعنی پیکسل عرضه کرد و هنوز خبری موثق در مورد زمان عرضه‌ی به‌روزرسانی محصولات شرکت‌های دیگر منتشر نشده است. خبر کلی این که دستگاه‌های شرکت‌هایی همچون سونی، شیائومی، اوپو، وان‌پلاس، اسنشال و گوشی‌های مجهز به اندروید وان تا پاییز امسال نسخه‌ی نهایی اندروید P را دریافت خواهند کرد. برای دستگاه‌های دیگر نیز زمانی حدودی تا پایان سال جاری میلادی عنوان شده است. در ادامه به بررسی ۵ ویژگی برتر اندروید Pie می‌پردازیم:
ژست‌های حرکتی
در نسخه‌ی نهایی Android Pie& کلیدهای ناوبری سه‌گانه‌ی معروف این سیستم‌عامل جای خود را به یک آیکون شبیه قرص داده‌اند که در پایین و مرکز صفحه‌نمایش قابل‌مشاهده است. با اشاره کردن و نگه‌داشتن این آیکون، اپلیکیشن دستیار گوگل اجرا می‌شود. با اشاره و کشیدن آیکون به‌سمت بالا، آخرین اپلیکیشن‌های اجراشده به نمایش در می‌آیند. پس از آن می‌توانید با کشیدن انگشت به چپ و راست، بین اپلیکیشن‌های در حال اجرا حرکت کنید. در این حالت اگر یک بار دیگر انگشت را به‌سمت بالا بکشید، به منوی اپلیکیشن‌ها رفته و با یک‌بار فشار دادن آیکون، به صفحهی هوم می‌روید.
به‌جای سه دکمه‌ی کلاسیک اندروید، ژست‌های حرکتی اجرا شده‌اند
یکی از بخش هایی که ممکن است کاربران را کمی گیج کند، حذف شدن دکمه‌ی همیشگی بازگشت به عقب است که البته با وارد شدن به اپلیکیشن‌ها در سمت چپ آیکون قرصی‌شکل نمایان می‌شود. این قابلیت‌ها شباهت زیادی به ژست‌های حرکتی آیفون ۱۰ دارند. آیفون ۱۰ نیز به‌‌خاطر نداشتن دکمه‌ی هوم، اپل و کاربرانش را مجبور کرد که فکری به حال سیستم ناوبری گوشی بکنند. در این میان با این که عادت کردن به سیستم جدید کمی زمان می‌برد، اما قطعا استفاده از اندروید را شناورتر و لذت‌بخش‌تر خواهد کرد. البته اگر کاربری نتواند به‌راحتی با سیستم جدید ارتباط برقرار کند، امکان بازگشت به سیستم قدیمی در بخش تنظیمات گنجانده شده است.
هوش مصنوعی برای بهبود مصرف باتری
بهبود مصرف باتری همیشه یکی از برنامه‌های اصلی گوگل در نسخه‌های مختلف اندروید بوده است. آنها این کار را از اندروید ۶ مارشمالو و با معرفی سیستم Doze شروع کرده و تا نسخه‌ی قبلی یعنی Orio نیز با اصطلاح Wise Limits اجرا کردند. متاسفانه گزارش‌های متعددی از مصرف بالای باتری اوریو خصوصا در گوشی‌های سامسونگ منتشر شده است. گوگل به این گزارش‌ها اهمیت داده و در برنامه‌ی ادامه‌دار بهبود مصرف باتری، در اندروید پای قابلیتی جدید به‌نام Adaptive Battery را معرفی کرده است. این قابلیت از یادگیری ماشین در بهبود مصرف باتری استفاده می‌کند.
گوگل ادعا کرده که برای اجرای این قابلیت با تیم هوش مصنوعی دیپ‌مایند هلدینگ آلفابت در لندن همکاری کرده است. گفته شده این ویژگی، اپلیکیشن‌های محبوب کاربر را در اولویت قرار داده و محدودیت‌هایی را از لحاظ منابع مصرفی گوشی برای اپلیکیشن‌های کمتراستفاده‌شده لحاظ می‌کند. در واقع این فناوری، اپلیکیشن‌هایی که در چند ساعت آینده استفاده خواهید کرد را پیش‌بینی کرده و منابع را براساس این پیش‌بینی تقسیم می‌کند.
سیستم هوش مصنوعی، استفاده از باتری را بهینه‌سازی می‌کند
مانند بسیاری از امکانات دیگر وابسته به هوش مصنوعی، این سیستم نیز برای کارکرد بهتر نیاز به یادگیری رفتارها دارد. از آنجا که نسخه‌ی نهایی سیستم‌عامل اندروید به‌تازگی عرضه شده است، نمی‌توان اظهارنظری قطعی از بهبود مصرف باتری با استفاده از این قابلیت داشت.
اگر به‌عنوان یک کاربر اندروید نگران حریم خصوصی و دسترسی دیپ‌مایند به اطلاعات و رفتارهای شخصی خود هستید، گوگل این نگرانی را برطرف کرده است. شرکت اعلام کرده که تمامی فرآیندهای یادگیری ماشین در داخل دستگاه‌ها رخ داده و هیچ اطلاعاتی به سرویس‌های ابری فرستاده نمی‌شوند. در واقع این اولین محصول deepmind است که بدون استفاده از خدمات ابری و در داخل دستگاه‌ها اجرا می‌شود.
سیستم جستجوی عمیق
در سیستم‌عامل Android عموما وقتی کاربر نام یک اپلیکیشن را جستجو می‌کند، آیکون آن به‌همراه دیگر نتایج جستجوی مرتبط در داخل دستگاه یا در وب، نمایش داده خواهد شد. در اندروید Pie، گوگل اطلاعاتی را از داخل اپلیکیشن نیز نمایش خواهد داد و به‌علاوه، امکان ارتباط با برخی قابلیت‌ها را از داخل بخش جستجو فراهم می‌کند. اهالی مانتین ویو اعلام کرده‌اند این قابلیت بخشی از امکانات Remote Content شرکت است.
یکی از مثال‌های متداول این بخش، نحوه‌ی نمایش عکس‌ها در جستجوهای سیستمی است. به‌عنوان مثال اگر در گوشی خود کلمه‌ی هاوایی را جستجو کنید، نه‌تنها اطلاعاتی از این منطقه و پروازهای پیش‌رو به آن را مشاهده می‌کنید، بلکه تصاویر مرتبط نیز از حساب کاربری شما در گوگل فوتوز به‌نمایش در خواهد آمد. این قابلیت برای میان‌برهای ناوبری نیز بسیار مفید است. به‌عنوان مثال اگر کلمه‌ی Data را جستجو کنید، نتایجی از وب به‌همراه میانبری به بخش تنظیمات Data در گوشی نمایان خواهد شد. به‌علاوه گوگل علاقه دارد تا نتایج جستجو در سرویس Lyft را نیز در سیستمش نشان دهد. در نتیجه جستجو برای مسیر به‌سمت خانه یا محل کار، با پیشنهاداتی از لیفت نیز همراه خواهد شد. این قابلیت‌ها کمی به سیستم جستجوی iOS نیز شبیه است.
محدودیت دسترسی در حالت پس‌زمینه
اپلیکیشن‌ها در حالت پس‌زمینه به سنسورها دسترسی ندارند
یکی از نگرانی‌هایی که در حال حاضر در دنیای اینترنت وجود دارد، شنود اطلاعات کاربران توسط فیسبوک است. اگرچه این مورد هنوز اثبات نشده است اما شرکت‌های مختلف تلاش می‌کنند تا چنین سوءتفاهمی را از خود دور کنند. دراین میان اندروید پای با محدودیت‌های جدید، احتمال وقوع این اتفاق در گذشته را افزایش داده است. در این نسخه، دسترسی به میکروفون، دوربین و تمام سنسورهای دستگاه از اپلیکیشن‌هایی که در پس‌زمینه هستند گرفته می‌شود. به بیان دیگر وقتی کاربر اپلیکیشنی را بسته یا به حالت پس‌زمینه می‌برد، تمامی دسترسی‌های آن گرفته شده و در صورت تلاش برای دسترسی از طرف اپلیکیشن، پیغام هشداری برای او ارسال می‌شود.
اندروید ۹ پای قابلیت‌های حفظ حریم خصوصی دیگری نیز دارد. گوگل یک دسته‌بندی جدید مجوزها به‌عنوان Call_Log در این نسخه ارائه کرده که براساس آن توسعه‌دهندگان برای دسترسی به تاریخچه‌ی تماس‌های کاربر باید از او اجازه بگیرند. قبلا این دسترسی در بخش کلی phone نهفته بود. به‌علاوه، اسکن وای‌فای برای دریافت اطلاعات موقعیتی کاربر نیز تنها با اجازه‌ی او امکان‌پذیر است. در نهایت اتصال‌های HTTP نیز در این نسخه محدود شده و توسعه‌دهندگان مجبور به استفاده از اتصال HTTPS هستند. این رویکرد پیش از این توسط مرورگر کروم اجرا شده بود.
کنترل زمان استفاده
نرم‌افزار سلامت دیجیتال یا Digital well-being گوگل بخشی از امکانات سیستم‌عامل اندروید پای است که هنوز در بخش آزمایشی قرار دارد. این نرم‌افزار شامل یک بخش ثبت‌نامی است که کاربر در آن می‌تواند عضو برنامه‌ی آزمایشی کنترل سلامت شود. این برنامه در پاییز امسال به‌صورت نهایی عرضه می‌شود و در شروع تنها در گوشی‌های پیکسل قابل‌استفاده است.
کارایی این نرم‌افزار بخشی از برنامه‌ی گوگل در کنترل استفاده‌ی کاربر از گوشی است. البته این رویکرد از شرکتی که خود تولیدکننده‌‌ی سیستم‌عامل بوده و حتی سخت‌افزار گوشی نیز تولید می‌کند، کمی عجیب به‌نظر می‌رسد. به‌هرحال این برنامه‌ها بخشی از رویکردی جامع‌تر هستند چرا که اپل و فیسبوک نیز برنامه‌هایی در این جهت داشته‌اند.
در اندروید پای این قابلیت در بخش تنظیمات نهفته شده است. کاربر با رجوع به بخش تنظیمات، قابلیت مشاهده‌ی زمان استفاده از گجت اندرویدی خود را دارد. علاوه‌بر آن، اپلیکیشن‌هایی که بیشترین زمان استفاده را داشته‌اند نیز در این بخش قابل‌مشاهده هستند. تعداد دفعات بازکردن قفل دستگاه و همچنین تعداد اعلان‌های دریافت‌شده نیز در این بخش گنجانده شده است. در این بخش قابلیت اضافه‌کردن محدودیت زمانی برای هر اپلیکیشن وجود دارد که پس از آن، صفحهی گوشی سیاه و سفید شده یا وارد حالت «مزاحم نشوید» می‌شود.
قابلیت‌های گفته‌شده تنها بخشی از امکانات جدید اندروید 9 پای هستند و قطعا پس از گذشت زمان و استفاده‌ی کاربران بیشتر، نقاظ ضعف و قوت آنها مشخص خواهد شد. نظر شما چیست؟ آیا تغییرات صورت‌گرفته در اندروید پی قابل‌توجه و کاربردی هستند؟